Spectaculaire eieren!

Het is weer bijna Pasen! Het feest van het nieuwe begin vieren we op veel verschillende manieren in verschillende culturen. Het meest herkenbaar is toch het paasei. Een ei is een symbool voor een nieuw begin, zoals de lente. Om de vogels niet te veel te storen, zoeken we geen echte eieren, maar paaseieren die we zelf verstopt hebben. Het is heel leuk om de eieren zelf te versieren met mooie kleurtjes en strikjes en het kan zelfs met wetenschap!

Dit heb je nodig:

• eieren
• kristallen (aluin, suiker, zout)
• prikker: naald, satéprikker (optie)
• kleurstof (optie)
• beker
• pan
• vuur
• volwassen assistent

Dit moet je doen:

Stap 1a: Laat je assistent water aan de kook brengen en los daarin zoveel mogelijk van je gekozen kristallen op. Suiker en zout geven kubusvormige kristallen, aluin (verkrijgbaar bij drogist en apotheek) geeft zeshoekige kristallen. Je oplossing is verzadigd als de kristallen niet meer oplossen. Je kunt er nu ook kleurstof doorheen roeren.

Stap 1b: Ondertussen kun je de eieren uitblazen, zodat ze langer houdbaar zijn. Daarvoor moet je met de prikker gaatjes maken: één aan de bovenkant en één aan de onderkant van het ei. Steek de prikker in het ei en roer een beetje rond zodat de dooier kapot is. Als je dan op het bovenste gaatje blaast, komt alles eruit aan de onderkant.

Stap 2: Giet de verzadigde oplossing in de beker en dompel je ei helemaal onder. De kristallen zullen zich vormen op de buitenkant van het ei, maar ook aan de binnenkant als je het hebt uitgeblazen. Op die manier kun je je eigen geode maken! Wil je sneller resultaat, dan kun je eerst zaadkristallen aanbrengen. Daarvoor smeer je lijm op je ei en daarop doe je alvast wat kristalletjes.

Extra optie!

In plaats van kleurstof kun je ook rode koolsap gebruiken. De kleur van je ei kun je variëren door het na het kleuren even te 'beschilderen' of door onder te dompelen in azijn. Je kunt de azijn verdunnen om verschillende tinten roze/rood te maken. Een oplossing van zuiveringszout maakt je ei blauwer.

Sneeuwlolly's maken!

Het sneeuwt deze week weer! Misschien vind je sneeuw helemaal niet leuk, omdat je iedere dag op de fiets naar school gaat. Je vindt het vast leuker als je weet hoe sneeuw ontstaat en wat je kunt met die kennis.

Sneeuw ontstaat doordat het water in wolken supergekoeld wordt. Het is dan zó koud, dat het eigenlijk bevroren zou moeten zijn. Het heeft alleen nog geen prikkel gehad om te bevriezen. Middenin een sneeuwkristal zit meestal een stofje of een bacterie. Daar omheen is het kristal gegroeid.

Je kunt je eigen kristallen lolly maken!

Dit heb je nodig:

• water
• suiker
• pannetje
• lang glas of potje
• stokje (satéprikker, breinaald, etc.)
• knijper
• volwassene

Dit moet je doen:

Stap 1: Vul het glas met water. Vraag aan een volwassene of deze het water in een pannetje wil verwarmen.

Stap 2: Terwijl het water verwarmd wordt, kun je alvast de knijper op het stokje vastzetten. Met de knijper erop kun je je stokje in het glas hangen, zodat het de randen of de bodem niet raakt. Als je die goed hebt afgesteld, leg je het even opzij.

Stap 3: Als het water kookt, doe je een paar eetlepels suiker in de pan. Je moet goed roeren tot alle suiker is opgelost. Herhaal deze stap tot de suiker niet meer oplost. Op dit punt kun je ook kleurstof toevoegen als je wilt.

Stap 4: Laat je suikeroplossing minstens 20 minuten afkoelen.

(TIP: je kunt je stokje alvast één keer in de oplossing dippen en door suiker rollen. Zorg wel dat alle suikerkorreltjes goed vastplakken)

Stap 5: Laat je volwassen assistent de oplossing voorzichtig gieten in het schone glas.

Stap 6: Hang je stokje met de knijper in de oplossing en laat dit rustig staan. Het kan een paar dagen duren voordat je lolly is gegroeid!

Zo werkt het:

Je hebt het warme water verzadigd met suiker. Als het afkoelt, heb je een superverzadigde oplossing: In warm water kun je meer suiker oplossen dan in koud water, dus als het afkoelt gaan de suikermoleculen weer kristallen vormen. Net als sneeuw lukt dat het beste rondom een 'zaadje'. Je stokje is het zaadje voor de kristallen. Vaak werkt een kristal of een vuiltje heel goed als zaadje. Daarom moet je glas schoon zijn en mogen er geen suikerkorreltjes van je stokje vallen. Als je een gekleurde lolly wil maken, kun je er voedselkleurstof aan toevoegen. Je kunt het ook met andere (niet eetbare) kristallen proberen, zoals aluin.

Actie, Auw, Actie!

Het is hartstikke lekker weer voor de tijd van het jaar, dus kun je extra veel buitenspelen! Als je veel rent, springt of andere actieve dingen doet, wordt je lichaam er moe van. Dat komt omdat je in je hersenen stofjes maakt die ervoor zorgen dat je je fijn voelt, maar je kunt er ook moe van worden.
Dat stofje heet serotonine en dat maken je hersenen als je je spieren flink gebruikt. Het zorgt dat je spieren beter werken, zodat je ze extra goed kunt aanspannen. Het werkt namelijk als een opkikker (je wordt er vrolijker van) en als een pijnstiller, zodat je spieren geen pijn doen van het sporten.
Plotseling kan het teveel worden en dan word je wel moe. Dan zorgt datzelfde serotonine ervoor dat je ineens moe bent. Je wordt dan moe in je hele lichaam, terwijl je spieren eigenlijk nog gewoon door kunnen gaan met rennen, springen, sporten of andere leuke dingen.

Pijn is fijn, hebben wetenschappers uitgevonden. Maar alleen als de pijn minder is dan je dacht. Dat zorgt voor een lekker gevoel omdat het allemaal wel meevalt, dankzij serotonine. Je kunt dus een kleine oppepper geven door een beetje pijn te krijgen. Dat kun je testen in het volgende experiment.

Dit heb je nodig:

• jezelf
• een proefpersoon
• papier en pen

Dit moet je doen:

Stap 1: Doe een basismeting. Om te kijken hoe goed je spieren werken, moet je ze eerst testen. Vraag je proefpersoon om de benen op schouderbreedte te zetten en bij iedere kniebuiging te zakken tot de billen net zo hoog zijn als de knieën. Laat je proefpersoon zoveel mogelijk kniebuigingen maken, tot hij of zij echt niet meer kan. Noteer hoeveel het er waren.

Stap 2: Laat je proefpersoon minstens 20 minuten rusten. Het helpt als je proefpersoon een beetje wandelt of met de benen wiebelt om de spieren weer los te maken.

Stap 3: Laat je proefpersoon de oefening opnieuw doen, maar als hij of zij aangeeft dat het bijna niet meer gaat, knijp je even kort met je nagel in allebei de oorlellen! Laat je proefpersoon meteen doorgaan en noteer goed hoeveel kniebuigen hij of zij nog maakt.

Lukt het om er meer te maken?

Dit gebeurt er:

Door de training verzuren je spieren en tegelijk wordt je lichaam moe. Sommige mensen denken dat je eigenlijk nog wel verder kunt als je moe bent. Door in je oorlel te knijpen doe je jezelf een beetje pijn (niet veel!) en dan maken je hersenen doping! Geen zorgen, want je lichaam doet precies wat de bedoeling is. Je lichaam is er op gebouwd om te kunnen vechten of wegrennen als iets je pijn doet.